DERS BİLGİLERİ
- Amaç: Bu dersin amacı, öğrencilere geleneksel matematiksel ve mantıksal yaklaşımların ötesine geçerek bulanık mantığın temel prensiplerini ve yöntemlerini anlatmaktır. Bu kapsam ile sistemler üzerinde ki belirsizlikle başa çıkma yeteneklerini geliştirmek ve yapay zeka alanında bulanık mantığın önemli bir rol ve görev üstlendiğinin bilincini artırmaktır.
- İçerik: Bulanık Mantık (BM) Ders Tanıtımı, Temel Kavramları, Tarihçesi, Python Programlama Dili ile BM Uygulama Geliştirme Ortamının Hazırlanması, Python Kütüphaneleri, Veri Bilimi, BM Avantaj, Dezavantaj, Uygulama Alanları, BM Uygulama Projesinin Belirlenmesi, Proje İşlem Adımlarının Oluşturulması, Bulanık Küme Kavramı, Kural Tabanı, BM Üyelik Fonksiyonları (Üçgen, Yamuk, Gaussian, Sigmoid), Sözel Değişkenler, IF-THEN kuralları, BM üzerinde; Giriş Çıkış Değişkenlerin Tanımlanması, Üyelik İşlemleri, Bulandırma, BM üzerinde; Bulanık Çıkarım (Mamdani, Sugeno, Tsukatomo), Bulanık Kuralların Belirlenmesi, BM Durulama Yöntemleri (Ağırlık Merkezi Yöntemi, Alan Açı Ortay Yöntemi, En Büyük Üyelik Dereceli Elemanların Orta Noktası Yöntemi), BM Öğrenci Uygulama Projelerinin Kontrol Haftası, Bulanık Mantık & Python Uygulamaları ( 1, 2, 3 ) ve BM Dersi Öğrenci Uygulama Projelerinin Sunumları.
DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARI
- Bulanık Mantık algoritmalarının tanımını yapar.
- Bulanık Mantık sistemlerinin modellemesini gerçekleştirir.
- İhtiyaca yönelik Bulanık Mantık sistemlerinin tasarımını gerçekleştirir.
- Bulanık Mantık prensiplerini endüstriyel uygulamalarda kullanabilme yetkinliğini geliştirir.
- Karmaşık veri setlerini analiz ederek Bulanık Mantık modelleri oluşturur.
- Bulanık Mantık sistemlerinin performansını değerlendirir ve iyileştirme önerileri sunar.
HAFTALIK DERS KONULARI
- Hafta - Bulanık Mantık (BM) Ders Tanıtımı, Temel Kavramları ve Tarihçesi
- Hafta - Python Programlama Dili ile BM Uygulama Geliştirme Ortamının Hazırlanması, Python Kütüphaneleri, Veri Bilimi ve BM Avantaj, Dezavantaj, Uygulama Alanları
- Hafta - BM Uygulama Projesinin Belirlenmesi, Proje İşlem Adımlarının Oluşturulması, Bulanık Küme Kavramı ve Kural Tabanı
- Hafta - BM Üyelik Fonksiyonları (Üçgen, Yamuk, Gaussian, Sigmoid), Sözel Değişkenler ve IF-THEN kuralları
- Hafta - BM üzerinde; Giriş Çıkış Değişkenlerin Tanımlanması, Üyelik İşlemleri, Bulandırma
- Hafta - BM üzerinde; Bulanık Çıkarım (Mamdani, Sugeno, Tsukatomo), Bulanık Kuralların Belirlenmesi
- Hafta - BM Durulama Yöntemleri (Ağırlık Merkezi Yöntemi, Alan Açı Ortay Yöntemi, En Büyük Üyelik Dereceli Elemanların Orta Noktası Yöntemi)
- Hafta - Vize Sınavı Haftası
- Hafta - BM Öğrenci Uygulama Projelerinin Kontrol Haftası
- Hafta - Bulanık Mantık ve Python Uygulaması - 1
- Hafta - Bulanık Mantık ve Python Uygulaması - 2
- Hafta - Bulanık Mantık ve Python Uygulaması - 3
- Hafta - BM Dersi Öğrenci Uygulama Projelerinin Sunumları
- Hafta - BM Dersi Öğrenci Uygulama Projelerinin Sunumları
- Hafta - Final Sınavı Haftası
KAYNAKLAR
- Prof. Dr. Novruz Allahverdi, "Uzman Sistemler: Bir Yapay Zeka Uygulaması". Atlas Yayın Dağıtım, 2002.
- Prof. Dr. Nazife Baykal & Dr. Timur Beyan, "Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler". Bıçaklar Kitapevi, İstanbul, 2004.
- Prof. Dr. Nazife Baykal & Dr. Timur Beyan, "Bulanık mantık ilke ve temelleri". Bıçaklar Kitapevi, İstanbul, 2004.
- Prof. Dr. Timothy J. Ross, "Fuzzy Logic with Engineering Applications 3rd Edition". WILEY, 2011.
- Prof. Dr. Guanrong Chen & Prof. Dr. Trung Tat Pham, "Introduction to fuzzy sets, fuzzy logic, and fuzzy control systems". CRC press, 2019.
- Prof. Dr. Vasıf Nabiyev, "Yapay zeka: insan-bilgisayar etkileşimi". Seçkin Yayınları, Ankara, 2021.
- Öğr. Gör. Ali Çetinkaya, "Mühendislik Alanında Yapay Zeka (YZ) İçerikli Araştırmalarda Yaklaşımlar", Serüven Yayınevi, İzmir, 2022.
- Öğr. Gör. Ali Çetinkaya, "Bulanık Mantık ve Python Uygulamaları". İstanbul Gelişim Üniversitesi Yayınları, 2023.
- Öğr. Gör. Tuğba Saray Çetinkaya & Öğr. Gör. Ali Çetinkaya, "Algorithm Design in Programming Language Education", Özgür Yayınları, Gaziantep, 2023.
- Öğr. Gör. Ali Çetinkaya, "Approaches with Artificial Intelligence (AI) Algorithms to Smart System Works", Platanus Publishing, Ankara, 2023.
- Öğr. Gör. Ali Çetinkaya’nın internet sayfaları:
- https://scholar.google.com.tr/citations?hl=tr&user=XSEW-NcAAAAJ
- https://avesis.gelisim.edu.tr/alcetinkaya
Dersin Verildiği Dönem ve Bilgiler
2023-2024 Bahar Dönemi - MEK439 - İGÜ MMF Mekatronik Mühendisliği Bölümü - (25 Öğrenci), Dersin internet sitesi: https://gbs.gelisim.edu.tr/ders-detay-3-20-14276-1